Cultuurdeelname in Nederland blijft hoog

Cultuurdeelname in Nederland blijft hoog

De deelname aan cultuur in Nederland behoort tot de hoogste in Europa. Meer kinderen en jongeren hebben in 2013 een museum bezocht. Het publiek van meer traditionele cultuur vergrijst, maar tegelijk zijn de bezoekersaantallen van orkesten gelijk gebleven. Dat blijkt uit de jaarlijkse publicatie ‘Cultuur in Beeld’ van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Cultureel aanbod
Ondanks de bezuinigingen van het vorige kabinet was er in 2013 veel cultureel aanbod. Het aantal uitvoeringen van door het Rijk gefinancierde instellingen zoals orkesten, dansgezelschappen en theatergezelschappen was hoger dan in de periode 2009-2012. Gemiddeld waren de zalen voor meer dan de helft bezet. Ruim de helft van het aanbod was buiten de eigen standplaats.

De Rijksmusea ontvingen in 2013 meer bezoekers dan in de jaren daarvoor. De opening van het Rijksmuseum zorgde voor meer bezoekers, maar ook andere musea trokken meer bezoek.
Wel werd er minder gelezen: bibliotheken leenden in 2013 minder boeken uit. Het aantal leden van de bibliotheek – 4 miljoen- bleef gelijk.

Musea, ballet en klassieke muziek trokken meer bezoekers in de leeftijdscategorie van 65 tot 79 jaar dan voorheen. De door het ministerie van OCW gefinancierde orkesten hebben gemiddeld meer concerten gegeven en geëxperimenteerd met andere aanvangstijden en een andere programmering. Bij de musea is het bezoek van kinderen en jongeren gegroeid. Bij de populaire vormen van cultuur (cabaret, bioscoop, popmuziek) is de belangstelling van zowel jongere leeftijdsgroepen als ouderen gestegen.

Top 3 van Europa
De cultuurparticipatie in Nederland staat in de top 3 van Europa, na Denemarken en Zweden. Het gaat dan om het bezoek aan podiumkunsten, musea, bibliotheken, film, boeken lezen en luisteren en kijken naar culturele programma’s op radio en tv. Vooral hoger opgeleiden zijn actief. Niet-westerse allochtonen gaan minder vaak naar musea, ballet en klassieke muziek dan autochtonen.

‘Cultuur in Beeld’ geeft inzicht in de eerste ontwikkelingen na het ingaan van de bezuinigingen van het vorige kabinet op de culturele instellingen in 2013. Het gaat om een eerste cijferbeeld over de nieuwe subsidieperiode. Er zijn maar weinig instellingen daadwerkelijk gestopt met hun activiteiten nadat ze van de rijksoverheid minder of geen meerjarige subsidie meer kregen. Maar er zijn kanttekeningen bij het positieve beeld. Enkele instellingen werden geconfronteerd met kortingen van verschillende overheden. De werklast van medewerkers ging omhoog, contracten werden geflexibiliseerd. Het aantal giften van met name de bedrijven, particulieren en private fondsen is sterk gedaald.

Minister Bussemaker: ‘Cultuur in Beeld geeft redenen om optimistisch te zijn. We zijn een land van cultuurliefhebbers. En we zien dat de gesubsidieerde sector beter inspeelt op de vraag van het publiek. Makers en instellingen trekken ander en nieuw publiek door vernieuwende presentatievormen. Maar we kunnen niet achterover leunen. Juist in een tijd waarin we ons niet kunnen voorstellen hoe de wereld er over pakweg tien jaar uitziet, hebben we de verbeeldingskracht van kunstenaars hard nodig. Daarom wil ik onderzoeken of het bestaande stelsel in zichzelf voldoende toekomstbestendig is.”

Onderzoeksagenda
Om de toekombestendigheid van het cultuurstelsel te onderzoeken komt minister Bussemaker voor de langere termijn met een onderzoeksagenda. Het gaat daarin bijvoorbeeld over de impact van veranderde publieksvoorkeuren, over de effecten van de flexibilisering op de arbeidsmarkt en over het stimuleren van creatieve vakken in het onderwijs.

Feiten en cijfers uit Cultuur in Beeld

  • Als het gaat om cultuurparticipatie bezet Nederland in Europa de derde plaats met 34% (na Denemarken en Zweden), bij een Europees gemiddelde van 18% (Eurobarometer 2013).
  • De vrije theaterproducenten werden de afgelopen jaren geconfronteerd met een afname in het aantal bezoeken. De afname is in 2013 minder dan in 2012.
  • Culturele instellingen proberen een ander en breder publiek te bereiken door het aanbod vernieuwend te presteren. Door te werken met een verhaal in plaats van uitleg, door geschiedenis persoonlijk te maken of door een bepaalde ervaring mogelijk te maken.
  • Gezelschappen in de podiumkunsten (orkesten, dansgezelschappen, theatergezelschappen) die het ministerie van OCW financiert, bieden ruim de helft van hun aanbod buiten hun eigen standplaats aan. Dat aandeel neemt de laatste jaren iets toe.
  • Vooral de zalen in Amsterdam en Utrecht zijn goed bezet. In Amsterdam en Utrecht is de gemiddelde zaalbezetting met 71% en 70% het hoogst. In de regio Oost is de zaalbezetting met 58% het laagst.
  • Van de Nederlanders boven de twaalf jaar is 9 procent lid van een vriendenvereniging in de cultuursector (van bijvoorbeeld, musea, schouwburgen, concertzalen, orkesten en gezelschappen). Dat aandeel stijgt per leeftijdscategorie geleidelijk van 3 procent (12-19 jaar) tot 14 procent (65+).

Download het rapport Cultuur in Beeld.

Kamerbrief over rapport Cultuur in beeld 2014

Kamerbrief over rapport Cultuur in beeld 2014

Brief van minister Bussemaker (OCW) aan de Tweede Kamer over het rapport Cultuur in Beeld 2014. De publicatie schetst een aantal maatschappelijke trends en ontwikkelingen en beschrijft hoe burgers, culturele instellingen en overheden daarop reageren.

Bron en meer info: Rijksoverheid

Cultuur in Beeld 2014

Cultuur in Beeld 2014

Cultuur in Beeld is een uitgave van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De publicatie beidt een overzicht van cijfers over de cultuursector en een duiding van belangrijke ontwikkelingen. De uitgave van 2014 richt zich op een aantal maatschappelijke trends en ontwikkelingen en beschrijft hoe burgers, culturele instellingen en overheden daarop reageren.

Bron: Rijksoverheid

Cultuurindex.nl nu online!

Cultuurindex.nl nu online!

Cultuur, cijfers en trends: de Cultuurindex is online! Van museumbezoek tot vrijwilligersaantallen, van cultuursubsidies tot de omzet van creatieve industrie. De meest actuele cultuurcijfers zijn vanaf nu 24 uur per dag te raadplegen op de website van de Cultuurindex Nederland. Bezoekers kunnen op de website naar eigen wens indicatoren selecteren om zo een relevant beeld van een sector te verkrijgen, of informatie te vergaren voor onderzoek. Op de website staan vijf sectoren uitgelicht: film, beeldende kunsten, erfgoed, podiumkunsten en boeken.
De Cultuurindex Nederland, geïnitieerd door de Boekmanstichting en het Sociaal en Cultureel Planbureau, geeft belangrijke inzichten in consumentengedrag, arbeid, organisatie en geldstromen in de cultuursector, en over maatschappelijk draagvlak voor kunst en cultuur. De index brengt al het beschikbare cijfermateriaal uit de culturele sector samen en toont hiermee ontwikkelingen over een langere termijn in onderlinge samenhang. Zo wordt het voor iedereen in één oogopslag duidelijk hoe het is gesteld met de vitaliteit van de cultuur in ons land. Bekijk de website!

Persbericht: Eerste Kamer neemt Bibliotheekwet aan

Persbericht: Eerste Kamer neemt Bibliotheekwet aan

De Eerste Kamer heeft vandaag het wetsontwerp Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob), kortweg de bibliotheekwet, aangenomen. Vanaf 1 januari 2015 is deze van kracht.

De bibliotheekwet regelt de digitalisering van de openbare bibliotheek en zorgt voor structurele financiering daarvan door de Rijksoverheid. In deze wet is vastgelegd dat iedere Nederlander toegang moet hebben tot een openbare bibliotheek, zowel in fysieke als digitale vorm. Ook zijn de functies en voorwaarden vastgelegd waaraan een openbare bibliotheek moet voldoen. De digitalisering van de openbare bibliotheken wordt centraal belegd bij Koninklijke Bibliotheek (KB). Naast deze taak krijgt de KB de zorg voor de stelselbewaking en –coördinatie van openbare bibliotheken en de verantwoordelijkheid voor het stelsel van voorzieningen voor mensen met een leesbeperking.

Publieke waarden, vijf functies en maatschappelijke rol
De Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) vindt het belangrijk dat deze wet er komt. Ondanks dat er geen verplichting voor de gemeente in de wet is opgenomen om een bibliotheek te hebben, biedt de wet aanknopingspunten voor goede en vernieuwende openbare bibliotheken voor de zes miljoen gebruikers in wijken, dorpen en steden in Nederland. De vijf functies waaraan een openbare bibliotheek moet voldoen, bieden een goede basis voor vernieuwing van de bibliotheek en de maatschappelijke rol die de bibliotheek vervult.

Kars Veling (voorzitter van de Vereniging van Openbare Bibliotheken):
“Het is heel belangrijk dat de bibliotheekwet er komt, omdat deze waarborgt dat de overheden gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het netwerk van bibliotheken. Er zijn 6 miljoen Nederlanders die de openbare bibliotheek regelmatig gebruiken. 4 miljoen daarvan hebben een bibliotheekpas en 2,2 miljoen bibliotheekleden zijn jonger dan 18 jaar. Samen leggen zij zo’n 70 miljoen bezoeken af aan de bibliotheek. Die mensen weten heel goed wat er te halen is in de bibliotheek. Met deze wet worden de functies die de bibliotheek maatschappelijk vervult bij wet bestendigd.”

Hervorming auteursrecht op zijspoor

Hervorming auteursrecht op zijspoor

Het auteursrecht binnen Nederland gaat voorlopig niet op de schop, ook niet nadat een downloadverbod van kracht werd, na een Europese uitspraak over de Nederlandse zogeheten thuiskopieregeling. Staatsecretaris Fred Teeven wil eerst richtlijnen vanuit Europa afwachten. De nieuw aangetreden eurocommissaris Günther Oettinger (Digitale Economie) komt mogelijk nog dit jaar met voorstellen. Teeven (Veiligheid en Justitie) wil daar niet op vooruit lopen, bleek tijdens een debat met de Tweede Kamer. Als er geen concrete plannen komen of brede steun ontbreekt, zal Nederland niet veel doen, meldt NU in een verslag van de bijeenkomst. De legale alternatieven moeten beter bekend worden, hoewel het illegaal downloaden volgens Teeven afneemt. Een plan om internetters via popups te waarschuwen als ze sites bezoeken waar mogelijk illegale inhoud aangeboden wordt, werd wisselend ontvangen. Teeven gaat met desondanks met partijen in gesprek om te zien hoe haalbaar dat voorstel is. Meer bij NU

Bron: Villamedia

Lees het verslag: Hervorming auteursrecht op een zijspoor

Culturele organisaties in de rode cijfers

Culturele organisaties in de rode cijfers

Uit een inventarisatie van NRC Handelsblad blijkt dat in het eerste jaar van de bezuinigingen op kunstsubsidies zestien grote instellingen, waaronder het Concertgebouworkest, het Nederlands Dans Theater en de Nationale Opera in de rode cijfers zijn beland. NRC Handelsblad bekeek 43 jaarverslagen van orkesten, theatergezelschappen en musea. De musea deden het relatief goed, de podiagezelschappen hebben het wat lastiger. 2013 wordt door de meeste culturele instellingen als een overgangsjaar gezien. Reorganisaties zijn doorgevoerd, maar de effecten van m.n. lagere personeelslasten zullen vooral vanaf dit jaar zichtbaar zijn. Het Residentie Orkest, Toneelgroep Maastricht en De Utrechtse Spelen hebben, door eenmalige tegenvallers, een negatief eigen vermogen.

Bron: Boekman Stichting

Verslag van Kunsten ’92 inzake Begrotingsdebat Cultuur Tweede Kamer op 3 november 2014 + uitslag stemmingen

Verslag van Kunsten ’92 inzake Begrotingsdebat Cultuur Tweede Kamer op 3 november 2014 + uitslag stemmingen

Het cultuurdebat in de Tweede Kamer wordt begin januari 2015 vervolgd. Tijdens het begrotingsdebat op 3 november werd vooruitgeblikt op de nieuwe cultuurnotaperiode. De cultuurwoordvoerders hebben daarbij de wens geuit nauw betrokken te worden bij de adviesaanvraag aan de Raad voor Cultuur over de uitgangspunten voor het cultuurplan 2017 – 2020.

Lees het verslag van Kunsten ’92